علم جنساسم برای یک ماهیت به لحاظ تعین آن در ذهن را عَلَم جنس گویند. ۱ - تعریف علم جنسعَلَم جنس، لفظی است که برای طبیعت و ماهیت به لحاظ حضور و تعین یافتن آن در ذهن وضع شده است، مثل: لفظ «اسامه» که برای ماهیت اسد به قید معهود بودن آن در ذهن وضع شده است، و نیز مثل: «ثعاله» که عَلَم است برای جنس ثعلب. هرچند عَلَم جنس نیز مانند اسم جنس معرفه نیست، ولی با لفظ آن، مانند معرفه رفتار می‌شود؛ به بیان دیگر، تعریف لفظی دارد، مانند مؤنث لفظی که در معنا مؤنث نیست، اما در لفظ با آن معامله تأنیث می‌شود. ۲ - تفاوت علم شخص و علم جنسفرق میان عَلَم شخص و عَلَم جنس آن است که عَلَم شخص برای ماهیت به قید تشخص خارجی وضع شده، اما عَلَم جنس برای ماهیت به قید تشخص ذهنی وضع شده است. [۳]
الاصول، شیرازی، محمد، ج۵، ص۶۱.
[۵]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۱، ص۳۹۳.
[۶]
تحریرات فی الاصول، خمینی، مصطفی، ج۲، ص۵۷۹.
[۸]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۹، ص۲۵.
[۹]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۳، ص۵۳۱.
۳ - عناوین مرتبطاسم جنس. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۵۸۸، برگرفته از مقاله «علم جنس». |